Ομιλία στο Money & Show, Ζάππειο, Σαββάτο 2 Φεβρουαρίου στο τραπέζι διαλόγου για τις ΜΚΟ

Φίλες και φίλοι εν πρώτοις να ευχαριστήσω ειλικρινά τους οργανωτές και τις οργανώτριες για την πρόσκληση στο συγκεκριμένο τραπέζι διαλόγου και να πω ότι για μένα προσωπικά είναι ο βέλτιστος τρόπος τιμής για το Νικήτα Λιοναράκη που δεν είναι πλέον μαζί μας και που ειλικρινά λείπει και από τη σημερινή μας κουβέντα όπως κι από τόσες άλλες παρεμβάσεις.
Επιτρέψτε μου επίσης να διατυπώσω μόνο μερικές νύξεις επάνω στο καίριο θέμα μας με τον κίνδυνο να φανώ αφοριστική παρά τεκμηριωμένη αφού ο χρόνος ενός χαιρετισμού εκπροσώπου κόμματος δεν μου επιτρέπει να αναπτύξω όσα θα έκρινα αναγκαία.
Η σημερινή μας συνάντηση εξίσου αναγκαία όσον αφορά τη θέση και τις δυνατότητες των ΜΚΟ στο συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο για το οποίο ο Γιώργος Σωτηρέλλης έχει σαφώς να πει πολλά αλλά και στο συγκεκριμένο πολιτικό πλαίσιο, στη συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία που τουλάχιστον εγώ δεν έχω ζήσει χειρότερη εδώ ίσως οι μεγαλύτεροι μπορεί να μας επιβεβαιώσουν εάν αντίστοιχη ζοφερά ήταν και η περίοδος Κοσκωτά. Τολμώ να διατυπώσω ότι σίγουρα σε αυτή τη φάση έχουμε πιο ενδυναμωμένα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τα οποία έχουν μετατρέψει τους πολίτες από μάζες όπως λέγανε τον παλιό εκείνο καλό καιρό του ακράτου λαϊκισμού και κιτρινισμού τότε ήταν που εγκαθιδρύθηκε και ο περιβόητος όρος αυριανισμος έτσι δεν είναι σε κοινό και κοινή γνώμη.
Για την οικονομία της κουβέντας μας να δηλώσω ότι η διαφορά αυτή δεν είναι αμελητέα ωστόσο όσο και εάν γίνεται προσπάθεια το κοινό να παρουσιάζεται ως κάτι καλύτερο από τη μάζα απέναντι στην κοινωνία και τη ρεμπουπλικα, τη δημοκρατία των πολιτών είναι απορριπτέοι ή τουλάχιστον οφείλουν να είναι απορριπτέοι και οι δυο τύποι κοινωνικοποίησης αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα που μπορεί και να βρούμε καιρό να την κάνουμε.
Σε αυτήν λοιπόν τη ζοφερή πολιτική συγκυρία για τον τόπο μας όπου ο αποπειραθείς αυτόχειρας πρώην γενικός γραμματέας είχε κι αυτός ΜΚΟ για την καταπολέμηση της φτώχειας και του πνεύματος, σε αυτή τη ζοφερή πολιτική συγκυρία που η εκκλησία είχε και αυτή ΜΚΟ την Αλληλεγγύη από την οποία η κ. Μπακογιάννη και όχι ο ΣΥΝ ζητάει πίσω χρήματα γιατί πέρα από τα σάπια κοτόπουλα κάτι μεγαλύτερο σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της συγκεκριμένης ΜΚΟ οφείλουμε να προσδιορισθούμε και σίγουρα να επαναπροσδιορίσουμε το ρόλο και τις δυνατότητες των ΜΚΟ. Να επαναπροσδιοριστούμε το σημαινόμενο της έννοιας του εθελοντισμού που με τη σειρά του σε μεγάλο τμήμα των πολιτών αλλά και των κομματικών μηχανισμών εγείρει την καχυποψία. Δικαίως θα έλεγα αλλά και αδίκως για αυτό σήμερα βρίσκομαι άλλωστε μαζί σας γιατί δεν πιστεύω ότι όλες οι ΜΚΟ διαχειρίζονται σάπια κοτόπουλα ή γιατί οι φίλες και οι φίλοι που παλεύουν εντός ΜΚΟοργανώσεων χρησιμοποιούν τον εθελοντισμό ως άλλοθι πολιτικο-οικονομικών φιλοδοξιών. Με πολλές και πολλούς έχουμε βρεθεί να μαχόμαστε για κοινά πράγματα για κοινούς στόχους, για διεκδικήσεις που τουλάχιστον στον προγραμματικό λόγο του ΣΥΝ είναι σε υψηλή προτεραιότητα όπως χαρακτηριστικά αναφέρω το περιβάλλον, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και πολλά αλλά.
Για τον κ. Τσάτσο οι ΜΚΟ πολύ ελλειπτικά μιλώντας και ίσως διαπράττοντας λαθροχειρία στις εμβριθείς απόψεις του αλλά είπαμε ο χρόνος του χαιρετισμού είναι περιοριστικός έρχονται να καλύψουν το κενό που σε αυτό που ονομάζουμε τέλος της μεταπολίτευσης αφήνουν τα κόμματα και η απαξίωση της πολιτικής. Θα έλεγα και όχι γιατί πρέπει ως εκπρόσωπος να υπερασπίσω το κόμμα μου αλλά με την επαγγελτική μου ιδιότητα ότι έρχονται να καλύψουν το κενό των δυο μεγάλων κομμάτων αφού ο λόγος, η δράση και η παρέμβαση του ΣΥΝ είναι λόγος και δράση που καλύπτει και αλληλοκαλυπτεται με εκείνον διαφόρων ΜΚΟ και αυτό είναι άλλωστε γνωστό. Όπως γνωστό είναι ότι ουδέποτε ο ΣΥΝ έχασε την επιρροή του σε αυτές τις ηλικίες ιδιαίτερα τον τελευταίο διάστημα την αυξάνει
Ας μην ξεχνάμε ότι μια ματιά στις έρευνες του ΕΚΚΕ στα τέλη της προηγουμένης δεκαετίας, του προηγουμένου αιώνα αποδεικνύουν ότι στις ΜΚΟ στρεφόταν η περιβόητη γενιά Χ αλλά και Υ, εκείνη η γενιά που γνωρίζει πολύ περισσότερα σε έναν τομέα (αυτόν της πληροφορικής) από τους δασκάλους της στη Μέση Εκπαίδευση, η γενιά που τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα των τελευταίων δεκαετιών μας είναι ξένα. Γεννημένοι την επαύριον της Μεταπολίτευσης, ο εμφύλιος διχασμός και η δικτατορία των Απριλιανών δεν σημαίνουν πολλά πράγματα για μας, που μπήκαμε στην εφηβεία μετά τον annus mirabilis 1989, τη χρονιά που είδε την κατάρρευση του κομμουνισμού και το τέλος του ψυχρού πολέμου, με τις ελπίδες που δημιούργησε, αλλά και την αναβίωση των εθνικισμών. Ο φόβος του πυρηνικού ολέθρου, μέσω του ανταγωνισμού των υπερδυνάμεων, υποχώρησε για να δώσει τη θέση του σε συνεχιζόμενη γεωπολιτική αστάθεια.
Στην ελληνική περίπτωση, η γενιά Χ βίωσε τριγμούς με την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας και τον εμφύλιο που ακολούθησε και κυρίως με τις διεκδικήσεις επάνω στο όνομα της Μακεδονίας, αλλά και με την αναταραχή στην Αλβανία. Η «Γενιά Υ», όπως προκύπτει και από την έρευνα του ΕΚΚΕ, «τρομάζει από τον πόλεμο». Δεν είναι όμως μόνον ο πόλεμος. Στους εφιάλτες της «Γενιάς Υ», σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα, συγκαταλέγονται το AIDS και η οικολογική καταστροφή. Η εμφάνιση του AIDS σημάδεψε τη δεκαετία του '80, τις σχέσεις των δύο φύλων.
Η γενιά αυτή είδε ότι οι κραδασμοί στο διεθνή και εγχώριο τοπίο δεν αντιμετωπιζόταν από τον στεγνό κομματικό λόγο και εάν εξαιρέσεις δραστήριους ανθρώπους όπως τον Νικήτα μπροστά από την γενιά του πάντοτε, οι ΜΚΟ στελεχωθήκαν με τη γενιά του καναπέ για τους αναλυτές των κομμάτων. Μια γενιά που αδικήθηκε και αδίκησε μια γενιά που πλέον έχει μπει δυναμικά στο πολιτικο παιχνίδι ίσως και επειδή αυτό έγινε ακόμα πιο ζοφερό και εξάντλησε την υπομονή ακόμα και των τεμπέληδων του καναπέ και διεκδικεί σήμερα οι χώροι που τους υποδέχτηκαν να έχουν ακόμα και συνταγματική κατοχύρωση. Ενδιαφέροντα είναι τα πορίσματα μιας μελέτης των Καλλιόπης Σπινέλλη, Ελένης Αποσπόρη, Μαρίας Κρανιδιώτη, Γιώτας Σημηριάνη και Νίνας Αγγελοπούλου, δημοσιευμένης στα αγγλικά στο Studies on Crime and Justice: Delinquent Behavior among Young People in the Western World», με αναφορά νέους 14-21 ετών στην περιοχή της Αθήνας το 1997 που προέβλεπε ότι αυτή η γενιά, αυτή η γενιά του καναπέ όπως μουρμούριζαν τα κομματικά στελέχη των 45 και 50 χρονών τότε ότι και θα ενεργοποιηθεί και θα αντιδράσει και ενδεχομένως παραβατικά για κάποιους γεγονός που σήμερα τεκμαίρεται.
Με ζητούμενο ακόμα τον ενεργό πολίτη και όχι τον πολίτη καταναλωτή-ψηφοφόρο, με τις ανάγκες και της γενιάς Χ και Υ αλλά όλων μας διογκούμενες και τις συνθήκες στο πολιτικο παιχνίδι ολοένα και χειρότερες η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, η ενίσχυση της δημοκρατίας με αποκεντρωμένους θεσμούς είναι κάτι πλέον του κρίσιμου.
Ο Συν χωρίς διάθεση ανταγωνισμού για τους λόγους που ακροθιγώς έθιξα και γιατί πιστεύει στη δύναμη των πολιτών και γιατί συμπορεύεται με πολλά αιτούμενα παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις και ξεκάθαρα υποστηρίζει την ενίσχυση του έργου των οργανώσεων της κοινωνίας. Να ξεκαθαρίσουμε όμως κάτι όχι με τη λογική της εξάρτησης που εάν θέλετε έχει ως τώρα επικρατήσει ή εάν δεν έχει επικρατήσει έχουν φροντίσει κάποιοι να επικρατήσει σε αυτήν την περιβόητη κοινή γνώμη κάνοντας το έργο όλων μας δυσκολότερο και όπως είπα βάζοντας μας σε θέση άμυνας ως ενεργοί πολίτες που είτε τα παίρνουμε είτε τρομοκρατούμε και αποσταθεροποιούμε το σύστημα όταν αποφασίζουμε να ρίξουμε κάγκελα και να διεκδικήσουμε δημοσίους χώρους.
Ενίσχυση λοιπόν του έργου των οργανώσεων με τη λογική της ισότιμης διάθεσης των καταλλήλων πόρων για την επίτευξη του δυνατού καλυτέρου αποτελέσματος.
Είναι σημαντικό και γνωρίζω ότι ακούγεται κοινότοπο αλλά καμιά φορά στην πολιτική και στη ζωή το κοινότοπο και αυτονόητο είναι το πλέον επαναστατικό η ενίσχυση αυτή να γίνεται μέσα από ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο θα προστατεύει από τα φαινόμενα αδιαφάνειας και πριμοδότησης ημετέρων.
Όπως χρειάζεται και η αυτοδέσμευση και αυτορρύθμιση που εάν αυτό δεν μπορεί κανείς να το αναμένει από θεσμούς και εξουσίες είναι ή οφείλει να είναι προαπαιτούμενο και συστατικό, καταστατικό στοιχείο θα έλεγα κάθε οργάνωσης πολιτών.
Με κοινό αίτημα όλων μας εδώ ο πολίτης ενεργός και μέσα από τις οργανώσεις του και μέσα από τα κινήματα και τις ΜΚΟ η σημερινή πρωτοβουλία-εκδήλωση μπορεί να συμβάλλει θετικά στο συλλογικό μας προβληματισμό για το πώς δηλαδή μπορεί το δίπολο κράτος και κοινωνία των πολιτών( ζητούμενο κατά εμέ ακόμα) να συμπορευτούν προς όφελος της κοινωνίας και του πολίτη.
Η συνταγματική αναθεώρηση δεν είναι σίγουρο ότι θα λάβει χώρα, το ΠΑΣΟΚ έχει αποχωρήσει και μάλλον φαίνεται οποιαδήποτε εξέλιξη δύσκολη στην παρούσα φάση. Η δε κυβέρνηση υποστηρίζει μια αναφορά περί εθελοντισμού και επιδίδεται σε φιέστες με κρατικοδίαιτες οργανώσεις με ανέμες και κλωστές. Επομένως η συγκυρία είναι κρίσιμη και οι οργανώσεις των πολιτών έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν ανεξάρτητα από το τι δρόμο θα πάρει η συνταγματική μεταρρύθμιση. Ας μην ξεχνάμε ότι μια θεσμική αναγνώριση προϋποθέτει τη de facto αναγνώριση της επωφελούς δράσης και λειτουργίας των ΜΚΟ.
Ο Συν δε φοβάται τη διαβουλευση γιατί δε φοβάται τη συμμετοχή των πολιτών χωρίς καπέλα. Θα είμαστε λοιπόν εδώ παρόντες και παρούσες.